Bài viết của Ths Vũ Tuấn Anh – Trưởng Dự Án Khởi Nghiệp Cộng Đồng Hoasen Group – Giảng Viên Đổi Mới Sáng Tạo Và Khởi Nghiệp IPP – đăng trong Group FB Quản trị và Khởi nghiệp.
Doanh nghiệp cũng như con người theo vòng tuần hoàn Sinh Lão Bệnh Tử. Doanh nghiệp sinh ra cũng có thoái trào và chết đi nếu như bản thân doanh nghiệp không tự lột xác và phát triển. Trên thế giới hiện tượng này rất bình thường do khách hàng thay đổi, công nghệ thay đổi và quan trọng nhất mô hình kinh doanh thay đổi. Lý do quan trọng nhất của tái khởi nghiệp đó là khách hàng đòi hỏi những nhu cầu, trải nghiệm và các giá trị dịch vụ đối mới sáng tạo từ phía doanh nghiệp.
Tái khởi nghiệp doanh nghiệp được hiểu là doanh nghiệp đó lột xác, đổi mới sáng tạo và phát triển hoàn toàn mô hình kinh doanh, cơ cấu tổ chức, quy trình nhằm đáp ứng thách thức mới một cách toàn diện để tạo ra những giá trị mới sáng tạo cho khách hàng.
Tại sao chúng ta sử dụng từ khởi nghiệp bởi vì không ai khác ngoài người sáng lập – CEO doanh nghiệp mới có khả năng làm được việc này. Tái khởi nghiệp yêu cầu một lần nữa toàn thể doanh nghiệp cần có tâm thế khởi nghiệp để đột phá và sáng tạo đáp ứng thay đổi của khách hàng. Trên phương diện đó, quá trình tái khởi nghiệp đòi hỏi người CEO một lần nữa lặp lại những ngày tháng khởi nghiệp khi gây dựng doanh nghiệp từ số không trong quá khứ.
Chúng ta có thể thấy đòi hỏi tái khởi nghiệp doanh nghiệp đang rất nóng tại Việt nam và thế giới khi công nghệ và người tiêu dùng thay đổi liên tục. Các mô hình kinh doanh mới đang tận dụng cơ hội này để đưa ra các giải pháp sáng tạo và đổi mới phục vụ khách hàng tốt hơn.
Chúng ta có thể thấy các ví dụ điển hình như: Vietnam Airlines có tái khởi nghiệp để cạnh tranh thành công với Vietjet? Mai linh và Vinansu có tái khởi nghiệp để cạnh tranh với Grab và Uber? Coop mart có tái khởi nghiệp cạnh tranh với các tập đoàn bán lẻ nước ngoài được hay không? các doanh nghiệp du lịch có tái khởi nghiệp được với mô hình Agoda trên toàn thế giới hay không? Bài toán tái khởi nghiệp doanh nghiệp đang là thách thức với mọi lãnh đạo các tổng công ty lớn, các tập đoàn kinh tế tại Việt Nam chúng ta.
Trong năm 2016 chúng ta đang thúc đẩy Quốc Gia Khởi Nghiệp nhằm xây dựng những doanh nghiệp khởi nghiệp có khả năng sáng tạo và đổi mới tạo ra những giá trị đột phá. Các doanh nghiẹp này kỳ vọng sẽ phát triển thành các công ty lớn.
Tuy nhiên chúng ta dường như bỏ quên vai trò các tập đoàn hiện tại đang đóng vai trò chủ chốt trong nền kinh tế của Việt Nam. Các tập đoàn kinh tế lớn đang đóng góp thuế cho ngân sách và tạo công ăn việc làm cho hàng chục hàng trăm ngàn người. Tái khởi nghiệp các doanh nghiệp lớn là một mảng quan trọng đối với quốc gia khởi nghiệp.
Các doanh nghiệp lớn tái khởi nghiệp tham gia có thể có ba hình thức quan trọng:
01- Bản thân các doanh nghiệp lớn sẽ là nhà đầu tư và hỗ trợ cho các startup nhỏ phát triển sản phẩm- Mai linh có thể đầu tư startup cho ngành du lịch vận chuyển. Thông qua cách này, các startup sẽ giảm bớt rủi ro trong tạo dựng doanh nghiệp.
02- Doanh nghiệp lớn có thể cam kết sử dụng dịch vụ và các sản phẩm tạo đầu ra vững chắc bền vững cho startup. Thông qua phương pháp này, doanh nghiệp lớn đã gián tiếp đầu tư cho startup.
03- Doanh nghiệp lớn có thể tự bỏ vốn và khởi động dự án khởi nghiệp của doanh nghiệp mình ví dụ Mai Linh có thể tự đầu tư startup một doanh nghiệp công nghệ cạnh tranh trực tiếp với Grab và Uber.
Nhằm thúc đẩy phong trào Quốc Gia Khởi Nghiệp thành công, Tái khởi nghiệp doanh nghiệp cần phải được quan tâm và chú ý bởi vì các lý do như sau:
01- Tìm hiểu thị trường: Startup thành công được hay không cần phải nghiên cứu tìm hiểu thị trường và ngành kinh doanh. Với bề dày hoạt động, các doanh nghiệp sở hữu nguồn tri thức khồng lồ và sâu sắc về thị trường. Các thông tin về đối thủ cạnh tranh, các chiến lược của họ trong quá khứ, các thành công thất bại sẽ cho startup cái nhìn tổng quát về thị trường từ đó tạo ra các định hướng chiến lược. Ngoài ra doanh nghiệp có những bài học thất bại vô giá trong quá khứ. Các nguồn tri thức này sẽ giúp cho startup tránh được những sai lầm không đáng có.
02- Vốn khách hàng: Đối với startup, tiếp cận thị trường là hoạt động khó khăn và tốn nhiều chi phí nhất. Các tập đoàn lớn khởi nghiệp luôn luôn sở hữu một lượng khách hàng tiềm năng từ các khách hàng trung thành hiện có. Số lượng khách hàng này đảm bảo startup phát triển tốt trong thời gian đầu tiên. Ngoài ra thương hiệu sẵn có của các tập đoàn doanh nghiệp sẽ giúp Startup tiếp cận thị trường tốt và nhanh hơn.
03- Khả năng thực thi: Startup có hai giai đoạn: phát triển sản phẩm và mở rộng quy mô. Trong cả hai giai đoạn này khả năng thực thi là một thách thức với startup khi không có nhân lực và hệ thống hỗ trợ.
Ví dụ các bạn startup mở du lịch cần phải có chuyên viên có kỹ năng phỏng vấn khách hàng. Các bạn startup chưa có nguồn lực rất khó có chuyên viên tốt. Trong khi đó nếu Mai linh mở ra Mailinh Tourist thì việc triển khai phỏng vấn khách hàng rất dễ dàng với các nhân lực sẵn có tại phòng Marketing.
Một ví dụ khác, một startup phát triển Apps về bán lẻ, nếu Coopmart là đơn vị startup dự án này thì ngay lập tức các khách hàng, các nhà cung cấp sẽ dễ dàng biết và cài đặt apps tạo ra sức hút thị trường nhanh chóng.
04- Nguồn vốn nhân lực: Các startup rất khát nhân lực chuyên môn nhưng vấn đề này sẽ được giải quyết khi doanh nghiệp thực hiện các dự án khởi nghiệp. Các phòng ban trong doanh nghiệp sẵn sàng chia sẻ nguồn lực các chuyên môn cho dự án startup. Ngoài ra , các startup sẽ tuyển dụng dễ dàng hơn các nhân lực với thương hiệu dự án doanh nghiệp khởi nghiệp.
05- Vốn tài chính: Với nguồn tiền từ doanh nghiệp, các dự án khởi nghiệp sẽ nhận được nguồn quỹ tốt hơn. Quan trọng hơn nữa, tiếp cận vốn với các ngân hàng và tổ chức tín dụng sẽ rất dễ dàng trong thực tế.
06- Cơ sở vật chất trang thiết bị: Các startup non trẻ cần tốn rất nhiều chi phí cho trang thiết bị văn phòng trong khi đó các doanh nghiệp có nguồn lực này sẵn có. Càng tiết giảm chi phí nhiều bao nhiêu, khả năng thành công sẽ lớn bấy nhiêu.
07- Các dịch vụ doanh nghiệp: Các startup rất cần các dịch vụ kế toán, nhân sự vv trong thời gian đầu tiên thành lập. Các phòng ban trong doanh nghiệp là nơi cung ứng các dịch vụ này cho startup trong doanh nghiệp khởi nghiệp.
Nếu đứng trên định nghĩa Startup nhằm tạo ra các giá trị đổi mới sáng tạo và đột phá cho khách hàng và có khả năng nhân rộng, chúng ta sẽ thấy có hai đối tượng có thể khởi nghiệp đó chính là cá nhân và các doanh nghiệp.
Quốc gia khởi nghiệp chỉ có thể hình thành nếu như thực hiện hai chương trình khởi nghiệp từ cá nhân và tái khởi nghiệp từ doanh nghiệp. Nếu chúng ta kết hợp được hai xu hướng này, quốc gia khởi nghiệp sẽ nhanh chóng thành công hơn tại Việt Nam khi tận dụng được mọi nguồn lực trong xã hội.
Quan trọng cuối cùng, tái khởi nghiệp chính là con đường duy nhất giúp cho các doanh nghiệp lớn tiếp tục duy trì vị thế cạnh tranh thành công với các mô hình kinh doanh mới trên thế giới.
