Ở nước ta chăn nuôi thỏ chưa thực sự phát triển mạnh dù giá trị kinh tế của thỏ rất lớn do người dân còn lạ lẫm, chưa biết kỹ thuật nuôi, chăm sóc thỏ.
Khác với chăn nuôi lợn, gà, vịt… thỏ có khả năng sử dụng được nhiều thức ăn thô, xanh trong khẩu phần. Nuôi thỏ là tận dụng nguồn thức ăn sản phẩm phụ từ nông nghiệp, rau lá cỏ tự nhiên và sức lao động phụ trong gia đình.
Thịt thỏ được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, hàm lượng đạm cao, mỡ thấp, đặc biệt là hàm lượng cholesteron rất thấp nên thịt thỏ là loại thực phẩm điều dưỡng bệnh tim mạch… Thịt thỏ có thể chế biến thành món ăn như món rán, món hấp, món xào lăn.
Do đó, nuôi thỏ thịt là hướng làm giàu khả thi mà nhiều người đã chọn lựa và thành công. Nếu có ý định làm mô hình kinh tế trang trại chăn nuôi thỏ, và nhận thấy có thị trường tiêu thụ khả quan, phân tích thị trường thuận lợi, nhất là khâu tiêu thụ sản phẩm: các nhà hàng, quán ăn, khách sạn, cung cấp giống cho các vùng khác, dưới đây là những việc bạn cần chuẩn bị.
1. Tìm hiểu về đặc tính và cách chăn nuôi thỏ
Thỏ có giá trị cao nhưng muốn nuôi thỏ thành công người chăn nuôi cần phải nắm được một số đặc điểm sinh lý, tiêu hóa, hiện tượng bất thường, đặc điểm sinh sản, kỹ thuật chăm sóc thỏ theo lứa tuổi và cách phòng và trị bệnh cho thỏ. Tại Việt Nam, thỏ có nhiều loại như thỏ nội (thỏ đen, thỏ xám), thỏ ngoại (thỏ Newzealand, thỏ California, thỏ Pháp, thỏ Hungari…).
Thỏ phát triển rất nhanh. Mỗi năm, thỏ mẹ đẻ 7 – 8 lứa, mỗi lứa 6 – 7 con. Chỉ 2,5 đến 3 tháng kể từ khi sinh, thỏ đã thành mẹ, lúc đó trọng lượng đạt khoảng 2,5 – 3 kg/con. Giá thỏ giống 150.000 – 170.000 đồng/kg, thỏ thịt 85.000 đồng/kg, thị trường hết sức thuận lợi.
Bạn nên dành thời gian để tìm hiểu kỹ về loài thỏ cũng như cách chăn nuôi thỏ từ khâu chọn giống đến làm chuồng trại và thức ăn, các bệnh thường gặp… Bạn có thể đến những nhà nuôi thỏ, trang trại nuôi thỏ gần đó hoặc địa phương lân cận để học hỏi, chắc chắn họ sẽ chia sẻ cho bạn tốt hơn. Hoặc nếu không có điều kiện bạn có thể học hỏi trên mạng cũng rất nhiều thông tin hữu ích. Khi đã tự tin với kiến thức của mình về loài thỏ thì bạn hoàn toàn có thể mua giống về thử nuôi, thành công thì mở rộng mô hình sẽ tốt hơn.
2. Chuẩn bị vốn
Vốn chuẩn bị để chăn nuôi thỏ không cố định cho một trường hợp cụ thể nào bởi nó còn phụ thuộc vào tiềm năng vùng quê, đất đai, rau cỏ, vật liệu làm chuồng trại có sẵn hay không… Thông thường nhiều chủ trang trại đầu tư khoảng 200 – 250 triệu đồng để làm chuồng trại, con giống, chăn nuôi với quy mô diện tích lớn.
Số vốn càng nhiều sẽ càng thuận lợi hơn, dùng để chi vào các khoản làm chuồng trại, mua thức ăn cho thỏ, mua con giống, phòng trừ dịch bệnh…
3. Làm chuồng trại
Muốn nuôi thỏ bạn phải đầu tư làm chuồng trại. Chuồng thỏ được làm từ những vật liệu rất dễ kiếm như tre, nứa, bương, gỗ nhưng cần đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật như thỏ hoạt động dễ dàng thoải mái, không ảnh hưởng đến sức khỏe; chuồng chắc chắn, bền vững, dễ dàng vệ sinh chuồng trại, ít tốn công khi cho ăn, chăm sóc, bắt; thỏ không chui lẫn đàn ra ngoài. Chuồng nên làm bằng nan vót nhẵn nhụi, làm hai hoặc 4 ngăn.
Đáy chuồng là bộ phận rất quan trọng cần làm bằng nan thẳng, đóng nan nọ cách nan kia từ 1.25 – 1.5 cm chỉ đủ vừa ngón tay lọt vào để phân thỏ rơi xuống đất. Khoảng cách giữa các nan cần làm đều nhau không quá rộng, quá hẹp tránh thỏ cho thỏ không bị kẹt chân. Làm chuồng như vậy cũng tránh chuột chui vào cắn thỏ, nhất là thỏ con mới sinh.
Những dụng cụ nuôi thỏ là máng thức ăn thô, máng ăn tinh, chậu nước uống phải được thiết kế đúng kỹ thuật. Làm sao để thỏ dễ ăn uống, không thải phân và nước tiểu hoặc nằm được vào máng ăn, không cào bới được thức ăn ra đáy. Máng ăn, máng uống nên làm bằng nguyên liệu sẵn có và được thiết kế chắc chắn, thỏ không làm đổ được.
Máng ăn có thể làm bằng ống cocacola, hay ống nhựa 110, cắt khúc 8-9 phân, dùng làm khuôn đổ xi măng. Với máng xi măng như vậy, thỏ sẽ không lật đổ máng. Máng hình tròn và cao như vậy thì thỏ không đi ỉa vào máng và không làm bẩn máng.
Ổ đẻ là một hộp gỗ có thể cho vào, bỏ ra chuồng dễ dàng. Kích thước phù hợp là: chiều dài 45 cm, rộng 30 cm, cao 25 cm, có ngưỡng cửa cao 12 cm để thỏ mẹ ra vào dễ dàng mà thỏ con không bò ra ngoài được.
Để tránh sự ô nhiễm môi trường và lây lan mầm bệnh, cần sử lý chất thải bằng cách đào hố ủ phân cạnh chuồng thỏ.
4. Mua con giống
Bạn nên mua thỏ giống từ những gia đình quen biết, tin tưởng họ là những người nuôi thỏ có nhiều kinh nghiệm, quản lý đàn giống tốt, chăm sóc thỏ cẩn thận.
Với đa số các giống thỏ, con cái có thể bắt đầu phối giống được lúc 5 tháng tuổi trở lên, con đực thì muộn hơn khoảng một tháng, vào lúc 6 tháng tuổi trở lên.
Khi gia đình mới nuôi thỏ, nên mua thỏ giống ở lứa tuổi hậu bị, khi chúng biểu hiện rõ đặc điểm ngoại hình, có thể chọn giống được và phối giống được ngay để chóng có thỏ con. Để tránh cận huyết, khi mua thỏ giống phải chọn thỏ cái và thỏ đực giống có nguồn gốc khác bố khác mẹ.
Thỏ chọn làm giống phải khoẻ mạnh, lưng phẳng, cơ thăn, bắp đùi, mông phải đầy đặn và chắc chắn. Chỉ chọn mua những con thỏ có thể lực tốt, linh hoạt, nhạy cảm, mắt sáng sủa, mũi khô, tai và chân sạch sẽ không có vẩy; lông bóng mượt, răng cửa mọc bình thường.
Nên chọn những con thỏ làm giống từ đàn đẻ 5 – 6 con/lứa trở lên. Cần phải cân để chọn những con thỏ có khả năng sinh trưởng tốt, đạt 1,4 – 1,8 kg lúc 3 tháng tuổi làm giống. Để chọn con cái giống, cần theo dõi thỏ mẹ qua ba lứa đẻ, nếu không đạt (ví dụ số con ít hơn 5 con/lứa, hoặc hay cắn con) thì sẽ loại bỏ. Con cái phải có 8 vú xếp thẳng đều ở hai hàng để có thể nuôi được 8 con thỏ con. Thỏ giống nên chọn từ đàn đẻ 6-7 con, đầu nhỏ, chân tay to, nở, mình thon, phần hông nở nang.
Chọn giống thỏ đực thì tìm con đầu to, chân tay to, mập mạp, ngực nở, đặc biệt có dương vật thẳng và hai quả cà (tinh hoàn) đều nhau, nở nang (không bị lép).
Thỏ giống chuẩn có thể mua từ Trung tâm Nghiên cứu dê và thỏ Sơn Tây (thuộc Viện Chăn nuôi) hoặc Trại thỏ Việt – Nhật (Ninh Bình) hoặc các trang trại chăn nuôi thỏ lớn khác.
5. Thức ăn cho thỏ
Thức ăn xanh Lá ngô, su hào, bắp cải.. .đó là những thức ăn thô cho thỏ, lá cây đậu, lạc, xoan, sung, mít, lá đu đủ, lá chuối, đậu lạc, cỏ ghi-nê, chè đại, cỏ voi… Cho thỏ ăn theo nguyên tắc thỏ ăn nhiều thì cho ăn, ăn ít thì thôi, nên cho thỏ ăn thức ăn đa dạng.
Thức ăn xanh cho thỏ bạn lưu ý cần thu hái từ nguồn sạch sẽ. Không được cắt thức ăn từ những nơi chăn thả gia súc, gia cầm hoặc đọng nước để tránh các bệnh giun sán. Cũng không được cho thỏ ăn thức ăn đã bị mốc, chua, nẫu, lên men để tránh các bệnh tiêu chảy, trướng bụng đầy hơi…
6. Vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng cho thỏ
Chăn nuôi thỏ cần hết sức chú ý vệ sinh chuồng trại để thỏ lớn khỏe mạnh, không bị bệnh tật, gây thiệt hại thua lỗ.
Các trại chăn nuôi lớn hàng tháng thường phun thuốc khử trùng một lần. Ngoài ra, bạn cũng nên rắc vôi khử trùng tiêu độc. Cần tránh không cho người lạ ra vào tự nhiên khu chăn nuôi đề phòng lây bệnh từ người sang thỏ.
Trong chăn nuôi thỏ gia đình, bạn nên vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, tháng phun thuốc khử trùng (iodine) một lọ. Hàng ngày phải quét dọn phân, rác đọng lại ở đáy, góc chuồng thỏ…
Thỏ là loại vật rất dễ bị nhiễm bệnh, trong đó nguy hiểm nhất là bệnh bại huyết (xuất huyết đường ruột). Khi mắc bệnh này, thỏ chết rất nhanh. Phương pháp phòng ngừa tốt nhất là tiêm phòng chu đáo.
