Dạo gần đây tôi thiên về viết kĩ thuật nhiều hơn là thể hiện sở trường câu view, câu like của mình. Tháng 05 vừa rồi tôi leo lên vị trí top của Group chắc chắn đủ để chứng minh rằng tôi đủ sức để có thể lấy được sự quan tâm từ người đọc, từ cả 2 phía đồng thuận hoặc phản đối. Nhưng có lẽ đã đến lúc chúng ta nên thôi viết và đọc kiểu giải trí, đã đến lúc phải nhìn vào thực tế bối cảnh của mình để không phải 10 năm sau hối tiếc vì đã không biết mình đang ở thời đại nào!
Tôi biết nhắc đến CNTT thì nhiều người sẽ né tránh. Chúng ta mải lo chải chuốt cách kiếm tiền, chải chuốt cách làm kinh tế theo kiểu cũ thì lấy đâu ra thời gian để thực sự nghiên cứu cái mà đang tạo ra không biết bao nhiêu sự đảo lộn trên thế giới, đặc biệt là trong kinh tế.
Tôi không biết các doanh nhân khác thế nào, chứ khi tôi đọc về chuyện giá trị thị trường của Amazon đã lớn hơn tổng giá trị của hầu hết các hãng bán lẻ truyền thống cộng gộp lại thì tôi nổi cả da gà. Thứ gì đó đang diễn ra không đúng với những gì vẫn xảy ra trong lịch sử. Ngày xưa mọi sự có vẻ đi đúng với trật tự của nó. Ngày nay thì khác, khi cuộc chiến không thể hiện rõ ràng bằng những thứ nhìn thấy được thì lợi thế không hẳn thuộc về kẻ mạnh, lợi thế đang dần thuộc về kẻ thông minh hơn, kẻ chấp nhận bối cảnh thực tế và lao vào xây dựng doanh nghiệp dựa hoàn toàn vào sức mạnh khủng khiếp của thời đại: Internet!
Rồi, rồi, tôi sẽ nói chuyện ứng dụng Internet của các bác doanh nhân liền luôn đây. Tôi không nói tất cả, chỉ nói về mặt bằng chung!
Tôi gặp hàng ngày rất nhiều doanh nhân muốn ứng dụng Internet vào kinh doanh. Nhưng gần như 100% đều chỉ muốn 1 điều duy nhất: tìm cái gì đó mau mau giúp bán được hàng, kiếm được tiền và chấm hết! Chính cái tâm lý của một phần không nhỏ “doanh nhân” như vậy đã tạo cơ hội cho cả một rừng những công ty và cá nhân “công nghệ” mì ăn liền đang làm ngập ngụa cả thị trường. Thánh nghìn đơn, thánh viral, thánh content, thánh facebook, thánh seo, thánh adwords, thánh website, thánh email marketing, thánh Zalo… rồi thánh đào tạo là nổi nhất! Đừng hỏi sao các thánh ấy ra đời và tồn tại được mà còn ngon lành nữa, chính tâm lý muốn nhanh – rẻ – ngon – bền – đẹp – chất đã tạo ra mảnh đất màu mỡ cho các thánh ấy sinh sôi nảy nở như ốc bươu vàng.
Rồi cũng có thánh lấy giá cắt cổ nhưng thứ mà khách hàng nhận lại thì không là gì hơn ngoài một cái bánh vẽ, một viễn cảnh to đùng. Chính sự thiếu hiểu biết về CNTT và thế giới Internet đã đẩy nhiều doanh nhân vào cảnh tiền mất tật mang!
Chuyện gì tới cũng sẽ tới, chắc chẳng ở đâu mà thế giới online loạn như ở đây, đủ các kiểu chiêu trò mưu mẹo tiểu xảo đại xảo đủ cả. Khi trên Facebook đâu đâu cũng thấy bán hàng thì có lẽ nhà nước mừng lắm vì tưởng nhà nhà làm ăn khấm khá trên FB. Có ngờ đâu cả một môi trường kết nối mang ngôn ngữ Việt đã thành một bãi rác khổng lồ! Chẳng có mấy thông tin đẳng cấp, chẳng có mấy thông tin có chiều sâu nào!
Rồi sự thống trị online ở đây sẽ thuộc về ai đây? Tôi nghĩ chẳng khó lắm để có câu trả lời: không phải là người Việt nếu cứ tiếp tục thế này!
Chúng ta ngấu nghiến công cụ CNTT, chế cháo đủ thứ để cạnh tranh lẫn nhau trong khi những kẻ thao túng thì ngồi cười khẩy và giật dây!
CÁCH NHÌN VỀ CNTT THIẾU NGHIÊM TÚC
Nhiều bạn khi đọc những bài của tôi về công nghệ thì cũng có liên hệ, kiểu thế này:
– Anh ơi tư vấn giúp em cái web để lên top google
– Anh ơi chỉ em học CNTT với, em chẳng biết bắt đầu từ đâu
– Em muốn uống cafe với anh lắm, để học hỏi công nghệ
…
– Bạn gặp tôi nhé, tôi sẵn sàng dành thời gian cho bạn
– Nhưng em ở Hà Nội, Đà Nẵng… Anh ơi, hôm nào anh ra anh gọi em để em mời anh cafe nhé!
Tôi chạnh lòng lắm, nhớ lại hồi xưa muốn học Marketing kinh khủng, mà lại thần tượng một bậc thầy Marketing người Ý vì thấy hợp gu, ác là ổng lại chẳng đi dạy kiếm xu. Ông ấy mà mở lớp ở Việt Nam thì hay biết mấy nhỉ! Liên hệ với ổng qua email mãi thì cũng được trả lời, nhưng tôi thấy chẳng thu hoạch được gì nhiều vì ông ấy cũng bận rộn. Thế là tôi quyết thu vén mua vé máy bay và bay qua châu Âu. Hơn 10 ngày ở châu Âu đó với những bài học về Marketing và kinh doanh mặt đối mặt với ông ấy chính là nền tảng để sau này tôi có thể cực kì nhạy cảm với những cơ hội Marketing cũng như những cơ hội mà người khác không thể thấy.
Hơn thế nữa, tôi từng bỏ học khoa CNTT nhưng chính nhờ tầm nhìn của ông ấy mà tôi quay trở lại tự học CNTT một cách nghiêm túc đến mức cực đoan.
QUAY LẠI CASE STUDY XÍCH LÔ TRẺ EM
Năm 2014-2015 ở Việt Nam hẳn bạn thấy những chiếc xích lô trẻ em với đèn Led và nhạc xập xình ở khắp mọi nơi.
Bạn nghĩ TỰ NHIÊN phong trào đó lan tràn thế ư?
Năm đó, một đêm nọ tôi lang thang trên một diễn đàn và vô tình đọc được một thông tin sau, hình như một bạn nào đó đi phượt đã ghi lại trong một bài review:
Ở Đà Nẵng có một ai đó nghĩ ra việc sản xuất xích lô trẻ em để cho thuê, mỗi ngày họ kiếm được cả mấy trăm ngàn!
Thông tin đó hẳn chẳng có gì giá trị với bạn nhưng với một người đang kinh doanh xích lô như tôi thì hoàn toàn khác, tôi lập tức thấy được chiếc chìa khóa để mở cánh cửa cơ hội.
Một thời gian sau rất nhiều diễn đàn, báo điện tử đăng những thông tin kiểu như thế này:
Kiếm tiền triệu mỗi ngày nhờ cho thuê xích lô “độc, lạ”
Kiếm tiền triệu mỗi ngày nhờ cho thuê xích lô “nhí”
Bí quyết kiếm hàng chục triệu nhờ cho thuê xích lô mini trẻ em
Cho thuê xích lô mini thu gần 50 triệu đồng/tháng
Kiếm tiền nhanh với dịch vụ cho thuê xe xích lô trẻ em
Tôi chỉ không ngờ là phong trào xích lô trẻ em lại HOT đến nỗi thậm chí cả người không có khuôn viên cho hoạt động kinh doanh đó cũng cố mua về để cho thuê. Phong trào kéo dài hơn 1 năm và đó chính là cơn bão mà tôi cực kì thích thú, thích thú không chỉ vì kiếm được tiền mà còn thích thú bởi vì nó cho tôi niềm tin rằng bất kì sản phẩm hay dịch vụ gì, chỉ cần nghĩ ra ý tưởng cho nó thì mọi thứ điên rồ đều có thể xảy ra.
BMW không bán xe hơi, họ bán cảm giác lái!
Mercedes không bán xe hơi, họ bán cảm giác ngồi!
Tôi không bán xích lô, tôi bán cơ hội làm giàu từ xích lô!
Tôi giúp họ kiếm hàng trăm ngàn mỗi ngày, họ giúp tôi chứng minh sức mạnh của ý tưởng marketing và sức mạnh của Internet!
Dù tôi có nghĩ ra ý tưởng hay ho đến mấy, nếu không có Internet, chắc chắn tôi không thể làm được, hoặc có làm được thì cũng ở tầm thấp mà thôi.
NHẤN ENTER SAO LẤY ĐẮT VẬY?
Nhiều người thắc mắc sao mấy bạn làm CNTT đúng chất, chuyên nghiệp chỉ gõ rào rào trong vài phút, nhấn Enter rồi lấy mấy chục triệu, thậm chí mấy trăm triệu! Họ có biết để nhấn cái Enter đó chúng tôi phải học hỏi và trả tiền ngu biết bao nhiêu mà kể rồi!
Theo tôi thì để “nhấn Enter có hiệu quả” thì chẳng đơn giản chút nào! Nên nó phải rất đắt!
Chưa kể nhấn Enter để lan truyền một ý tưởng, một câu chuyện, một kế hoạch, đặc biệt là một kế hoạch được chuẩn bị bài bản từ nội dung, chiến lược xuất bản, nghiên cứu insight và phân khúc khách hàng chuẩn xác… là cả một gia tài.
Cho nên bạn nào đó chờ tôi ra chỗ bạn ở Hà Nội, Đà Nẵng…để mời tôi cafe thì tôi không dám uống với bạn đâu, đơn giản vì tôi thấy tủi thân lắm, tôi phải lặn lội sang tận châu Âu đấy!
Cái mà tôi muốn nhấn mạnh ở đây chính là tâm thành và sự xả thân để học hỏi. Tôi hiểu rõ giá trị của tâm thành và sự xả thân, nên tôi sẽ rất hời hợt với bất kì ai không có tố chất đó. Những người hời hợt có gặp tôi cũng chỉ nghe tôi chém gió bề mặt mà thôi, chẳng trông mong gì hơn!
Rất nhiều người bảo tôi không khiêm tốn rồi, mà tôi cũng tự cảm thấy mình chẳng hề khiêm tốn, tôi luôn nói: khiêm tốn chẳng được thêm đồng nào!
Nhưng thực chất mà nói, tôi lại nghĩ tôi rất nghiêm túc trong chuyện học hỏi để có được chất lượng công việc và chất lượng cuộc sống hoàn toàn khác.
Tôi tự khiêm tốn với chính mình vậy! Còn đôi khi cái khiêm tốn mà bạn thường thấy người ta thể hiện có thể chỉ là một kịch bản marketing mà thôi!
Tôi thực sự mong cộng đồng khởi nghiệp sẽ bớt đi gánh nặng và cả nỗi sợ hãi tương lai phải đối đầu với cách mạng công nghệ khủng khiếp. Sao phải đối đầu với công nghệ trong khi có thể làm bạn thân với công nghệ và nó sẽ giúp giải phóng chúng ta khỏi biết bao việc nhàm chán?
Có gì đó mà tôi quá thẳng thắn, rất mong các bạn thông cảm, nhất là các bậc tiền bối. Tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta bỏ qua những tiểu tiết để quên mình trong cuộc cách mạng học hỏi nhằm bắt kịp tương lai này.
Tôi ít khi thức khuya, thế mà dạo này những trăn trở cứ thôi thúc đến mức đứng ngồi không yên. Tôi có thể viết những bài khởi nghiệp đầy lửa để chia sẻ cho Group, đó là sở trường của tôi. Thế rồi tôi nghĩ nếu mình cứ tiếp tục như thế thì cũng chẳng giúp gì được ai ngoài một ít tinh thần. Thôi thì chấp nhận ít like, ít tim mà hữu ích thực sự cho một số ít người thì vẫn tốt hơn!
Rất thật tâm chia sẻ về cách nhìn của chính mình về tương lai, tôi mong rằng từ từ sẽ khai mở được gì đó!
Bài viết của anh Võ Hùng (Founder Xe đạp Xanh) đăng trong Group FB Quản trị và Khởi nghiệp.
