Theo Techinasia, những gì đang xảy ra với Uber có thể cho mọi người biết một phần nào những gì sắp xảy ra với Grab. Theo đó cuối tuần trước, hãng gọi xe Mỹ đã lần đầu tiên báo cáo lợi nhuận hoạt động quý theo chuẩn GAAP (Nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung). Theo Techinasia, nếu lấy con đường của Uber là kim chỉ nam, Grab có thể sẽ đạt được lợi nhuận hoạt động quý đâu đó vào năm 2025 hoặc sau đó.
Cần phải hiểu rằng, lợi nhuận theo chuẩn GAAP khó để đạt được hơn so với EBITDA dương bởi EBITDA chưa trừ đi những chi phí như tiền thưởng dựa trên cổ phiếu, khấu hao – những chi phí thực tế để điều hành 1 công ty.
Mặc dù nhiều khoản trong số này là chi phí phi tiền mặt, nhưng chúng vẫn quan trọng đối với việc định giá của một công ty, điều này phụ thuộc vào dòng tiền tự do trên mỗi cổ phiếu. Tại một số thời điểm, tài sản khấu hao cần phải được thay thế, điều này sẽ làm tăng dòng tiền chảy ra và giảm dòng tiền tự do. Tương tự, tiền thưởng dựa trên cổ phiếu có thể không có tác động tiền mặt ngay lập tức. Tuy nhiên, bằng cách tăng số lượng cổ phiếu của một công ty sẽ làm giảm lượng dòng tiền tự do tích lũy cho mỗi cổ phiếu trong công ty.
So sánh hai công ty công nghệ có thể cho chúng ta ý tưởng về việc Grab sẽ mất bao lâu để đạt được lợi nhuận. Uber thông báo rằng họ đã đạt được cột mốc quan trọng trong kết quả quý II năm 2023. Mặc dù rất khó để đưa ra kết luận chắc chắn vì sự khác biệt trong cả hai doanh nghiệp, bao gồm khu vực địa lý nơi họ hoạt động và cách họ báo cáo tài chính, nhưng con đường dẫn đến lợi nhuận của Uber đã làm sáng tỏ những gì sẽ xảy ra tiếp theo với Grab. Trong khi đó, Grab – công ty đã mua lại mảng kinh doanh Đông Nam Á của Uber vào năm 2018 – dự kiến sẽ báo cáo số liệu của mình cho quý 2 năm 2023 vào tháng 8.
Dĩ nhiên, so sánh trực tiếp giữa Uber và Grab về mặt cơ bản những con số kinh doanh của họ không đơn giản. Cả 2 công ty đều xác định mọi thứ từ tổng giá trị hàng hoá (GMV) hay Uber gọi là tổng đơn hàng với doanh thu và EBITDA khác nhau.
Doanh thu có lẽ là mục khó khăn nhất để so sánh. Ngoài ra, trong khi cả Grab và Uber đều cung cấp dịch vụ đặt xe và giao đồ ăn, họ còn vận hành các mảng kinh doanh khác và bắt đầu tại các địa điểm khác nhau. Ví dụ, Grab cung cấp dịch vụ tài chính, bao gồm một ngân hàng số, trong khi Uber vận hành một dịch vụ vận chuyển hàng hóa. Uber cũng có mặt trên toàn cầu, khác với chiến lược chỉ tập trung vào Đông Nam Á của Grab. Dù vậy, việc đặt xe và giao đồ ăn vẫn chiếm ưu thế trong nguồn thu hàng đầu của cả hai doanh nghiệp, mặc dù sự cân bằng giữa hai loại dịch vụ này khác nhau.
Mặc dù có những lưu ý ở trên, theo dõi sự phát triển doanh nghiệp của hai công ty qua các năm cho thấy rằng Grab có thể đạt được lợi nhuận hoạt động trong khoảng hai năm tới. Trên cơ sở EBITDA điều chỉnh, Uber đã đạt được sự cân bằng EBITDA tổng thể vào Q3 năm 2021. Sau đó, mất bảy quý để họ tạo ra lợi nhuận hoạt động. Trong khi đó, thông tin hướng dẫn gần đây nhất của Grab cho thị trường là họ mong đợi đạt được sự cân bằng EBITDA điều chỉnh vào Q4 năm nay.
Giả sử Grab sẽ mất một khoảng thời gian tương tự là bảy quý để chuyển từ sự cân bằng EBITDA sang lợi nhuận hoạt động, thì điều này sẽ đưa chúng ta đến Q3 năm 2025. Tất nhiên, so sánh như vậy khá đơn giản. Một chỉ số khác để xem xét là tỷ lệ EBITDA điều chỉnh của Uber so với tổng giá trị đặt hàng của họ trong quý gần nhất và sử dụng đó như một mốc mà Grab cần đạt được để đạt được lợi nhuận hoạt động.
EBITDA điều chỉnh của Grab cho Q1 năm 2023 là -1,3% so với tổng giá trị giao dịch hàng tháng. Ngược lại, EBITDA điều chỉnh của Uber cho Q2 năm 2023 là 2,7% so với tổng giá trị đặt hàng. Tuy nhiên, tỷ lệ EBITDA của Grab so với tổng giá trị giao dịch hàng tháng đã tăng nhanh hơn so với Uber. Điều này có nghĩa là giả sử Grab duy trì quỹ đạo hiện tại của mình, công ty có thể mất ít hơn bảy quý để đạt được cùng mốc tiến trình.
Một trong những yếu tố sẽ quyết định tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của Grab là mức độ lỗ tại mảng dịch vụ tài chính của họ. Doanh nghiệp này là mảng duy nhất trong bốn đơn vị của vẫn âm theo chỉ số EBITDA điều chỉnh. Như CFO Peter Oey của Grab đã lưu ý trong cuộc họp báo cáo lợi nhuận Q1 năm 2023, công ty sẽ phải chịu chi phí khi ra mắt ngân hàng số tại Malaysia và Indonesia vào nửa cuối năm 2023. Tuy nhiên, công ty dự kiến bất kỳ khoản lỗ nào từ các cuộc ra mắt đó sẽ được bù đắp bởi việc giảm chi phí trong phần còn lại của đơn vị dịch vụ tài chính GrabFin, dẫn đến “mức độ lỗ EBITDA ổn định” – theo lời của CFO Oey.
Tương lai ra sao?
Bỏ qua phần so sánh với Uber, chúng ta cũng có thể hiểu được con đường của Grab đến lợi nhuận hoạt động thông qua việc xem xét các dự báo về tình hình tài chính của họ. Một báo cáo nghiên cứu về các công ty internet tại khu vực ASEAN do Morgan Stanley công bố trong tháng này dự đoán rằng Grab sẽ đạt EBITDA điều chỉnh 137 triệu USD vào năm 2024. Để đạt được lợi nhuận hoạt động từ đó, các yếu tố như tiền thưởng dựa trên cổ phiếu, khấu hao và phân chia chi phí, cũng như chi phí lãi ròng sẽ phải được tính đến.
Câu hỏi là liệu các chi phí này có thể giảm đủ để đạt được EBITDA 137 triệu USD hoặc ít hơn trong giai đoạn từ 2022 đến 2024. Chi phí lãi ròng nên giảm thêm trong hai năm tiếp theo. Trong thực tế, Grab đã trả trước 600 triệu USD nợ trước kỳ hạn năm 2026 vào tháng ba năm nay để giảm dư nợ tổng cộng và tạo ra sự tiết kiệm lãi suất. Việc sa thải 11% lực lượng lao động của họ trong năm nay cũng có thể dẫn đến việc thưởng trên cổ phiếu thấp hơn.
Khấu hao và phân chia chi phí là khía cạnh khó đánh giá hơn. Grab đã thành công trong việc cắt giảm số tiền này hơn một nửa từ năm 2021 đến 2022. Tuy nhiên, việc dự đoán cách thay đổi trong tương lai là khó khăn. Ví dụ, công ty sở hữu một đội xe ô tô mà họ sử dụng để cho thuê cho những tài xế không có xe riêng. Đội xe này là tài sản suy giảm giá trị và việc mở rộng thông qua việc mua lại Trans-cab – một thoả thuận vẫn đang chờ phê duyệt từ cơ quan quản lý – có thể dẫn đến chi phí khấu hao cao hơn. Việc này nên được lưu ý ngay cả khi Grab mua sắm những tài sản nặng như Jaya Grocer. Các nhà đầu tư của Grab vốn từ lâu chờ đợi mốc lợi nhuận theo chuẩn GAAP có thể phải chờ ít nhất đến năm 2025 – hoặc sau hơn – trước khi họ có thể ăn mừng.
Nguồn: Techinasia
Phương Linh
