Gần đây, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm từ chăn nuôi động vật hoang dã, chăn thả tự nhiên gia tăng trong đó có thịt heo rừng (lợn rừng). Thịt heo rừng được xem là loại thực phẩm sạch, thơm ngon và bổ dưỡng, được nhiều người ưa chuộng. Do đó, lập trang trại nuôi heo rừng là ý tưởng rất khả thi.
Nếu đang có ý tưởng làm trang trại nuôi heo rừng, dưới đây là những việc bạn cần chuẩn bị.
1. Tìm hiểu về mô hình nuôi heo rừng
Muốn nuôi heo rừng, bạn cần có lòng yêu thích, quyết tâm nuôi. Trước khi bắt tay vào làm trang trại nuôi heo rừng, bạn cần dành thời gian tìm hiểu về mô hình này, hiểu biết về các đặc điểm sinh học cơ bản của lợn rừng, nắm vững các kỹ thuật cơ bản chăn nuôi lợn rừng…
Bạn có thể đến các trang trại nuôi heo rừng nổi tiếng để học hỏi kinh nghiệm hoặc tìm gặp chuyên gia, những người có kinh nghiệm trong việc chăn nuôi heo rừng để tìm hiểu kỹ hơn về con giống, chuồng trại, quá trình nuôi, ưu điểm, nhược điểm của mô hình này.
Hoặc bạn có thể tham gia các lớp đào tạo kỹ thuật sản xuất ở địa phương, đồng thời phải kiên nhẫn dành thời gian quan sát tập tính của vật nuôi để điều chỉnh chế độ chăm sóc cho phù hợp.
Từ đó xem xét khu vực định làm trang trại có thuận lợi, đủ điều kiện để làm trang trại nuôi heo rừng hay không, đầu tư vốn vào việc mua giống và làm chuồng trại.
2. Nghiên cứu thị trường, xem xét đầu ra sản phẩm
Trước khi bắt đầu làm trang trại nuôi heo rừng, bạn nên dành thời gian nghiên cứu thị trường để tránh việc thua lỗ hoặc không có đầu ra cho sản phẩm sau này.
Không nuôi heo rừng theo phong trào mà nên tìm hiểu rất kỹ trước khi quyết định vì nghề chăn nuôi nào cũng có những thuận lợi, khó khăn và các cao trào phát triển đặc thù của nó.
Chỉ khi thấy trang trại của mình thực sự đầy đủ các yếu tố cần thiết, chuẩn bị được lực vốn và thị trường ổn định cùng lòng yêu thích, ham mê thực sự mới quyết tâm nuôi lợn rừng.
Bên cạnh đó, bạn cũng cần nghiên cứu thị trường và khách hàng tiềm năng cho mô hình này. Bạn cần theo dõi, quan sát thị trường cung cấp giống, Sức tiêu thụ thịt của hệ thống nhà hàng, khách sạn khu vực, Sức tiêu thụ của dân cư trong vùng và vùng lân cận, Khả năng bao tiêu sản phẩm của một số công ty họat động chuyên ngành, Giết mổ và chế biến công nghiệp…
Từ việc nghiên cứu các thị trường, bạn sẽ tìm ra được hướng đi, xác định rõ cho mình kế hoạch sản xuất của trang trại là gì: Chỉ cung cấp giống, Chỉ cung cấp thịt, Chỉ cung cấp lợn nái, Chỉ cung cấp lợn hậu bị vỗ béo hoặc Kết hợp tất cả các mục tiêu trên hoặc từng cặp mục tiêu.
Theo nhiều chủ trang trại, khả năng thành công cao nhất là tự sản xuất, lưu thông sản phẩm tươi sống, liên doanh hoặc tự tổ chức chế biến đóng gói đa dạng sản phẩm chế biến và cung cấp sản phẩm qua các hệ thống đa dạng về bán lẻ, bán buôn, siêu thị, nhà hàng, khách sạn và tiến tới xuất khẩu.
Hình thức sản xuất này cho phép người chăn nuôi thu được lợi nhuận cao nhất, giảm thiểu khả năng rủi ro khi thị trường giống bão hòa, thị trường thịt sống giảm giá…trong khi tiềm năng xuất khẩu lớn, công nghệ khép kín thân thiện với môi trường, đảm bảo phát triển bền vững. Tuy nhiên, hình thức chăn nuôi này đòi hỏi mức đầu tư lớn, yêu cầu cao về khả năng quản lý trang trại, công ty và khả năng nắm bắt và vận hành thị trường.
3. Chuẩn bị vốn, tính toán chi phí đầu tư
Làm trang trại nuôi heo rừng cần số vốn không nhỏ, khả năng chuẩn bị nguồn vốn phải dài và ổn định vì nuôi lợn rừng phải mất 14-15 tháng mới có sản phẩm bán giống hoặc bán thịt từ cặp bố mẹ đầu tiên.
Nếu chưa có đất làm trang trại thì bạn bắt buộc phải thuê đất hoặc mua đất làm trang trại. Để tiết kiệm chi phí, bạn nên tìm đất giá rẻ hoặc thuê đất, có thể liên hệ với các công ty bất động sản để được giới thiệu cụ thể.
Về vốn lưu động: Khi mua một cặp giống lợn rừng với giá 2-3 triệu đồng/cặp thì bạn phải chờ đến 7-8 tháng mới có thể cho lứa sinh sản đầu tiên. Khoảng 6-7 tháng sau mới có sản phẩm bán giống hoặc bán thịt.
Như vậy, khoảng 15 tháng đầu khi chăn nuôi lợn rừng là không có nguồn thu. Vì vậy, nếu không chủ động nguồn vốn thì bạn sẽ dễ chán nản và chăm sóc có thể không chu đáo cho đàn lợn rừng của mình.
Thường thì ước tính chi phí trung bình cho mỗi lợn con từ sơ sinh đến lúc khai thác thịt (6-7 tháng) là:
– Tiền thức ăn: 564.900đ/con/7 tháng tức 80.700đ/con/tháng
+ Cám gạo: 3.200đ x 0,5kg/ngày x 210 ngày= 336.000đ
+ Tiền thức ăn xanh (các loại phụ phẩm nông nghiệp, hạt, củ, quả…):
1000đ/kg x 0,7kg/ngày x 210 ngày = 147.000đ
– Tiền cỏ: 300đ/kg x 1,3kg/ngày x 210 ngày= 81.900đ
– Tiền nhân công: 1.365.000đ/con/7 tháng tức 195.000đ/tháng.
+ Nhân công quét dọn, cho ăn, chăm sóc: 3000đ/con/ngày x 210 ngày= 630.000đ (Tức cứ 10 con cần 1 nhân công quét dọn với giá thành công nhật trung bình là 30.000đ/ngày)
+ Nhân công bảo vệ đêm, ngày: 2500đ/con/ngày x 210 ngày = 525.000đ
(Tức cứ 10 con cần 1 nhân công bảo vệ với giá thành công nhật trung bình là 25.000đ/ngày)
+ Kỹ thuật viên thú y: 1000đ/con/ngày x 210 ngày= 210.000đ
(Tức lương kỹ thuật viên thú y trung bình 300.000đ/tháng, tính với mức mỗi kỹ thuật viên thú y chăm sóc 10 con)
– Tiền thuốc thú y: 42.000đ/con/ngày/7 tháng tức 6.000đ/con/ngày, ước tính trung bình 200đ/con/ngày x 210 ngày= 42.000đ
– Phí dự phòng: 105.000đ/con/7 tháng tức 15.000đ/con/tháng, ước tính 500đ/con/ngày x 210 ngày= 105.000đ
– Khấu hao chuồng trại: 21.000đ/con/7 tháng tức 3.000đ/con/tháng, ước tính 100đ/con/ngày x 210 ngày= 21.000đ
– Tiền nước sạch: 21.000đ/con/7 tháng tức 3.000đ/con/tháng, ước tính 100đ/con/ngày x 210 ngày= 21.000đ
Như vậy, mỗi con lợn rừng từ lúc sơ sinh đến khi có thể khai thác phải tiêu tốn trung bình 2.118.900đ. Hay nói cách khác nuôi mỗi con lợn rừng tính trung bình mỗi tháng tiêu tốn 302.700đ.
Mỗi trang trại nếu nuôi khoảng 10 con thì trong 7 tháng đầu đã phải chuẩn bị 21.189.000đ.
Cộng với số tiền nuôi 5 tháng đầu cặp giống bố mẹ (đã trừ 2 tháng tuổi lúc mới mua giống về) là 1.513.500d/con/5 tháng x 2 con =3.027.000đ.
Vậy tổng cộng tối thiểu 12 tháng đầu tiên khởi nghiệp nuôi lợn rừng với từ chỉ 1 cặp lợn rừng bố mẹ thì đã phải chuẩn bị 24.216.000đ, chưa kể đến các yếu tố như: giá thức ăn xanh, giá cám gạo, cám ngô tăng; giá nhân công tăng; lợn bố mẹ không cho thụ thai lần đầu ở 7 tháng tuổi; lợn bị rối loạn tiêu hóa, stress… khi thay đổi chỗ ở, các yếu tố bất ngờ khác.
Vì vậy, bạn phải cân nhắc thật kỹ, cân đối lại ví dụ chi phí trên như có thể bỏ phần lương công nhân chăm sóc, tiền thức ăn… để giảm thiểu chi phí. Trên cơ sở này, tính toán số vốn lưu động cần thiết cho hoàn cảnh và dự định quy mô chăn nuôi của mình.
Với quy mô nhỏ, chi phí đầu tư chuồng trại chỉ khoảng 30 triệu đồng. Có thể chọn mua vật liệu xây chuồng trại giá rẻ để tiết kiệm chi phí.
Ngoài ra bạn có thể tận dụng nguồn thức ăn xanh sẵn có như rau, củ, quả, thức ăn tinh bột chỉ chiếm khoảng 10% chi phí.
4. Tìm địa điểm, đất trang trại, xây dựng chuồng trại
Thường thì mỗi con heo rừng cần tối thiểu 20m2 để sinh sống, nuôi heo rừng hiện cũng đang được nuôi theo rất nhiều kiểu chuồng trại nhưng heo rừng ưa thích kiểu chuồng trại bán tự nhiên, càng gần với tự nhiên càng tốt nên việc nuôi nhốt trong các gian chuồng chật hẹp như lợn nhà là không phù hợp. Do đó, bạn phải chú ý đến diện tích đất dành cho chăn nuôi mình có.
Bạn có thể tham khảo quy mô sau: 4m2 sàn nghỉ/con + 1m2 bể ăn, nước uống + 2m2 nơi đầm mình, tắm + 20m2 vườn thức ăn xanh, tức tối thiểu diện tích đất trung bình để nuôi mỗi con lợn rừng là 27m2. Nuôi tối thiểu 10 con cần 270m2 + 100m2 dự phòng cho việc tăng đàn thì tối thiểu diện tích của khu nuôi lợn rừng phải là 370m2.
Căn cứ như vậy để bạn hoạch toán khả năng của mình nuôi được bao nhiêu con lợn rừng để xác định các bước đầu tư tiếp theo.
Bên cạnh diện tích phù hợp, chọn địa điểm, nơi mở trang trại nuôi heo rừng bạn cần phù hợp với một số đặc điểm và tập tính của chúng.
Theo kinh nghiệm của nhiều chủ trang trại, bạn nên chọn chỗ đất cao ráo, có trồng cây để tạo bóng mát, có nguồn nước sạch để cung cấp nước uống, duy trì hệ thực vật và giữ được độ ẩm thích hợp. Hàng rào bao quanh phải chắc chắn, có thể vây lưới B40 thành các vườn nuôi tự nhiên, có móng kiên cố. Khu chuồng trại phải cách xa khu dân cư và đường xá vì heo rừng rất sợ tiếng ồn.
Nước là yếu tố cần được chú trọng vì lợn rừng là loài không chịu được nóng. Chúng dùng nước chủ yếu không phải cho việc uống mà là tắm và đầm mình, thậm chí còn để bơi lội và các vận động ưa thích khác của chúng khi ở dưới nước.
Chuồng nuôi phải thông thoáng, sạch sẽ, có mái che, cao trên 2,5m, nền đất tự nhiên, có độ dốc 2-3%, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông, tránh mưa hắt, gió lùa… Đến mùa sinh nở nên làm ổ úm cho heo con, có đèn để sưởi ấm khi nhiệt độ môi trường hạ thấp.
Việc xây dựng chuồng trại cũng không cầu kỳ, được thiết kế đơn giản, chỉ cần đảm bảo đủ điều kiện và hợp vệ sinh.
5. Chọn con giống
Heo rừng thuần chủng: là giống heo hoang dã được thuần hóa, có nguồn gốc từ Thái Lan và Việt Nam, có hai nhóm: nhóm mặt dài và nhóm mặt ngắn.
Heo rừng lai: được lai giữa heo rừng đực với heo nái địa phương để tạo ra thế hệ con lai có gen trội của cả bố và mẹ: sức đề kháng cao, khả năng thích nghi với môi trường sống tự nhiên cao, ít nhiễm bệnh, tỷ lệ hao hụt rất thấp…
Bạn đến các trang trại cung cấp giống gần đó để lấy giống về nuôi, lưu ý chọn nơi đảm bảo, uy tín và giá cả hợp lý.
Nếu chưa thật sự tinh tường, bạn cũng nên có một tư vấn kỹ thuật riêng cho trang trại chăn nuôi lợn rừng của mình. Đặc biệt là khâu chọn giống và nhân giống lợn rừng nhất là trong giai đoạn chưa có hệ thống cung cấp giống lợn rừng chính thức được công nhận như hiện nay.
Sau khi lựa chọn con giống và có đầy đủ chuồng trại đủ tiêu chuẩn, bạn có thể áp dụng những kỹ thuật chăn nuôi đã được học và dành thời gian, công sức bắt đầu làm giàu ở nông thôn với mô hình trang trại heo rừng của mình.
