Bài viết của anh Võ Hùng (Founder Xe Đạp Xanh) đăng trong Group FB Quản trị và Khởi nghiệp.
Tôi hay nói nhiều về khác biệt, thiên phú và hãy tập trung vào đó nếu muốn thành công đúng nghĩa, thành công mà khớp nhau giữa bên trong lẫn bên ngoài. Tại sao tôi lại dám nói theo hướng đó trong khi rất nhiều bạn có ý phản đối rằng phải tuân theo những quy luật của môi trường kinh doanh, tức là phải ráng ép mình vào khuôn khổ của các công thức, của thị trường, của phong tục, của văn hóa… để mà “thành công”, không nên tôn sùng sự khác biệt vì làm theo kiểu khác biệt cá nhân chỉ có thể… làm nhỏ!
Vậy điều gì xảy ra nếu bạn có một business mà nơi đó tập trung được 100 người, 1000 người hoặc nhiều người hơn nữa với sự khác biệt và thực sự có tài năng thiên bẩm?
Mà tôi nghĩ cũng không cần phải đông vậy đâu, 5-10 người đã đủ rồi! Thậm chí 2,3 người thôi cũng có thể dựng nên nghiệp lớn.
Ấy thế mà người ta cứ cố thiết lập công thức thành công theo kiểu phổ cập giáo dục!
Có nhiều bạn đi học các lớp về phát triển cá nhân hoặc đọc về gương thành công đều thấy có những đức tính cần phải rèn luyện nếu muốn thành công. Các đức tính đó thì các bạn google sẽ ra nhiều lắm, tôi không liệt kê hết ra đây làm gì. Các bạn đấy rất muốn thành công nên cũng cố rèn luyện, khổ luyện, tôi thực sự thấy là các bạn ấy rất cố gắng khép mình vào kỉ luật và khuôn khổ. Có bạn rèn nhiều năm, có được các đức tính rất tốt nhưng rồi làm mãi, khởi nghiệp mãi cũng… chẳng thành công. Không thành công thì cũng chẳng sao bởi vì tôi hiểu rõ đã ra làm ăn thì 10 làm 9 thất bại, chẳng có gì phải ngạc nhiên. Thế nhưng các bạn ấy chỉ vì máy móc làm theo để cố gồng mình xây dựng các đức tính tốt theo lối nghĩ làm vậy thì sẽ gia tăng xác suất thành công. Tôi cho rằng cách phát triển cá nhân đó sai bét!
Tôi cam đoan với bạn nếu bạn đi tổng hợp công thức thành công từ lời các diễn giả hoặc các doanh nhân thành công thì sẽ ra một công thức rất giống nhau, giống nhau đến mức bạn sẽ tự hỏi họ copy ở đâu vậy nhỉ! Tôi đã thử tổng hợp rồi, bạn thử đi nhé!
Tất nhiên cuộc sống thì có những quy luật, nhưng mỗi cá nhân chạm đến quy luật với những cách thức khác nhau hoàn toàn.
Tôi đồng ý rằng trạng thái tinh thần ảnh hưởng rất lớn đến sự thành công. OK! Vậy một đám đông reo hò cổ vũ, nhảy nhót, làm động tác này nọ trong một lớp học khởi nghiệp, trong một lớp học làm giàu có được gọi là trạng thái tinh thần tốt không? Ồ, tất nhiên rồi, tuyệt vời. Họ đang ở mức năng lượng rất cao. Thêm tí nhạc lên tinh thần nữa nhé! Rồi, lắng nghe nhé các bạn, lời nói như rót mật vào tai kể về những câu chuyện thành công còn hơn cả trong mơ. Thêm tí xúc động nữa nhé, wow, trời ơi, sao họ lại kể những câu chuyện như đi vào lòng mình thế nhỉ? Cả rừng người khóc lã chã…
Bạn có biết để setup nên một buổi học như vậy là cả một quá trình rất dài họ nghiên cứu… chính bạn. Ngành huấn luyện phát triển bản thân, dạy làm giàu đã phát triển như một khoa học, kết hợp tâm lý học, xã hội học, thần kinh học… đủ thứ cả, đủ sức tác động mạnh mẽ đến bạn theo cách mà chính bạn cũng không thể nào tưởng tượng nổi.
Bạn đi vào một rừng hoa chưa? Nếu bạn đi vào, hương hoa sẽ bao phủ bạn, làm bạn ngây ngất, say với vẻ đẹp và hương thơm. Nhưng khi bạn rời khỏi đó, hương hoa cũng rời khỏi bạn rất nhanh.
Tôi sẽ nói đến việc trồng hoa một chút nhé, có thể hơi lạc đề nhưng tôi nghĩ sẽ giúp bạn không ít. Tôi trồng một vài củ thược dược ở bồn hoa trước nhà và tôi mơ rằng nó sẽ lớn lên, nở ra một khóm hoa hồng. Tôi có điên không? Nó phải nở ra hoa thược dược chứ, làm sao nó có thể nở ra hoa hồng được?
Ấy vậy mà cái xã hội này, những kẻ thành công trịch thượng lại muốn bạn, với tiềm năng trở thành hoa hồng, phải trở thành hoa thược dược!
…
17 năm nay khởi nghiệp, tôi không bao giờ cố rèn luyện những đức tính mà tôi chẳng cảm thấy ăn nhập gì với tôi. Tôi có vài tính tốt, ví dụ dậy sớm, làm sớm, tập trung cao và tận dụng tốt cơ hội… Còn lại thì tôi nghĩ tôi cũng thuộc thể loại xấu tính kinh khủng. Nhưng bạn biết sao không, tôi đặt lưng xuống 5 phút là đã ngủ ngon lành rồi. Tôi không bận tâm lắm tôi có rèn luyện nổi vài đức tính theo quyển sách ABC nào đó, hoặc theo lời ông thầy XYZ nào đó. Nhưng lạ lắm, nếu cái gì mà thực sự phù hợp với bản thân là tôi có thể ăn ngủ với nó, khỏi cần ai phải bảo, phải nhắc, phải lên tinh thần, lên dây cót gì cả.
Nhiều bạn biết tôi và chơi với tôi thì đều biết tôi thuộc thể loại doanh nhân gì. Tôi tôn sùng sự tự do và sự khác biệt. Tôi có một network các anh chị em chiến hữu làm việc kiểu vậy đó. 2h sáng bạn nào đó có thể gởi báo cáo và ngủ tới 2h chiều, điều đó được cho phép. Thích thì tới văn phòng còn không thích thì có thể qua Ai Cập chụp hình với Mummy. Nhưng tôi cũng ngạc nhiên là mọi sự đều ổn, rất ổn là đằng khác. Bạn biết đó, một hệ thống mở thì rất dễ dàng, nhưng nó lại đòi hỏi sự tự giác rất cao. Xây dựng một hệ thống không kỉ cương, vô kỉ luật nhưng lại kỉ luật tối đa thì phải dựa trên sự tôn trọng cái khác biệt và thiên phú của từng cá nhân. Làm mà như chơi!
Có vài người em lúc chưa làm việc với tôi đã từng phát biểu: làm gì có cách nào chỉ có chơi mà kiếm được tiền như anh nói. Sau khi làm việc với tôi một thời gian dài theo kiểu của tôi, các bạn ấy phải công nhận: đúng là chỗ của anh làm mà cứ như chơi, vì mọi người đều làm cái mà họ thích, làm cái họ thích thì khác gì đi chơi, có khi cho đi chơi họ lại càng không chịu đi ấy chứ!
Tôi khởi nghiệp lâu lắc rồi, nếu đem cân đo đong đếm những tính cách mà phải có để thành công theo sách vở hoặc lời khuyên của các vị thành công đi trước thì chắc tôi không hội đủ nổi 20%, nhưng tôi lại sẵn sàng xả thân để sống với chính bản thân mình, và tôi biết tôi đang đi đúng hướng. Nhiều lần thất bại cũng không thể quật ngã nổi tôi, bởi vì tôi chẳng trầm trọng hóa mọi thứ đến thế. Thực tế là khi thất bại thảm hại tôi lại càng… chảnh hơn mới lạ lùng.
Tôi cho rằng thành công mà phải than trời than đất là bận rộn, rồi bù đầu bù cổ với hội thảo, hội họp và áp lực công việc thì tôi nghĩ chắc thôi tôi về quê chăn gà cho khỏe.
Tôi không phải là siêu nhân, và chính vì tôi không phải là siêu nhân nên tôi mới có những trải nghiệm khởi nghiệp rất riêng đó thôi. Cùng nhau làm những việc bình thường hạp với sở trường của mình, phù hợp với chính bản thể của mình thì mới mong cái mà chúng ta đang hô hào “Quốc gia khởi nghiệp” kia bùng nổ thành sóng lớn được. Tôi thuộc loại người ít người ưa, nhưng sau gần 10 năm thấy tôi khởi nghiệp thì đã có rất nhiều người bắt đầu thấy tôi có lí và đã tự khởi nghiệp bất chấp họ có ưa tôi hay không.
Mà tôi nghĩ mặc dù không cần phải là siêu nhân để xây dựng cuộc sống tốt khi khởi nghiệp nhưng khởi nghiệp lại không dành cho tất cả mọi người. Đừng có cố bóp méo khái niệm để khái niệm phù hợp với mình bạn ạ.
Nếu bạn tự cảm thấy mình giỏi cái gì đó, có một ý tưởng hay ho và tự thấy mình lì đòn thì hãy nhảy vào mà khởi nghiệp, còn nếu bạn phải ép bản thân để rèn luyện lung tung theo sách vở hoặc ông thầy nào đó nói thì tốt hơn hết bạn nên xem lại.
Nhiều bạn lại hỏi có bao nhiêu tiền thì có thể khởi nghiệp, trời ạ, khởi nghiệp thì liên quan quái gì đến tiền của bạn, vì nếu bạn có đủ tiền thì tôi nghĩ chắc bạn chẳng muốn khởi nghiệp gì nữa đâu! Tôi cam đoan khi khởi nghiệp thì bất kì ai trên thế giới này cũng không có đủ tiền. Họ có ý tưởng, họ đã lăn xả vào làm, rồi dự án bắt đầu có tính khả thi, họ xé toạc bầu trời để nhìn thấy viễn cảnh, tương lai nào đó. Rồi một vài người nào đó hạp với công việc của họ đến và họ có tiền để làm tiếp, rồi từ từ dự án bắt đầu đẻ ra tiền. Rồi mọi người ôm nhau mừng rỡ chia phần hoặc đánh nhau vỡ đầu chảy máu để chia phần. Nhưng mà chia phần kiểu nào thì cũng phải làm ra tiền cái đã mới có cái để chia!!!
Tôi thấy hầu hết những người lạc lối đều là nạn nhân của một hệ thống nào đó. Họ trông có vẻ tốt nhưng chỉ tốt khi còn ở trong hệ thống đó, bị kìm kẹp bởi hệ thống đó. Còn khi bỏ họ một mình thì họ lại chẳng tốt tí nào! Ví dụ ở trong 1 club doanh nhân chẳng hạn, để được lòng, để vụ lợi…thì rất nhiều người tốt đến mức đáng ngạc nhiên! Đúng vậy không nhỉ?
Đừng cố trở thành siêu nhân, nhiều người cố trở thành siêu nhân, kiếm được tiền thế rồi nhận ra một điều thật kinh khủng: họ đã đánh mất chính bản thân mình.
Thực sự là để thành công không cần phải là siêu nhân, trong nhiều trường hợp người thành công thiếu rất nhiều đức tính “cần có để thành công” mà chúng ta thường nhầm tưởng. Tôi thấy bạn càng sống đúng với chính bản thân mình, bạn càng dễ thành công. Bạn cũng nghĩ vậy chứ?
