Rất nhiều người còn băn khoăn học kinh doanh là học những gì và nếu đang kinh doanh thì họ đang đứng ở đâu trong chuỗi giá trị đó?
Bài viết của anh Nguyễn Đức Hải, giám đốc đào tạo học viện VietFounder đăng trong Group Quản trị và Khởi nghiệp sẽ giúp bạn hiểu hơn về vấn đề này:
“Hôm nay suy nghĩ một hồi trong đầu, tổng kết lại các kinh nghiệm đã có, các mô hình kinh doanh đã tiếp xúc, các cuốn sách về kinh doanh đã đọc, tự hệ thống lại một chút về kinh doanh.
Vấn đề kinh doanh theo tổng kết của mình chủ yếu xoay quanh 3 thứ chi phối tất cả các hoạt động hàng ngày, các vấn đề đau đầu nhất của những người đứng đầu.
Đó là: SẢN PHẨM, GIẢI PHÁP BÁN HÀNG và CON NGƯỜI.
1. Sản phẩm
Sản phẩm là điều kiện tiên quyết cho mọi mô hình kinh doanh. Cảm nhận của tôi là với sự sáng tạo và linh hoạt của người Việt Nam thì sản phẩm dường như không phải là yếu tố gây khó khăn cho những người yêu thích kinh doanh. Chúng ta luôn tìm được những sản phẩm tốt, giá tốt và đem lại giá trị cho người tiêu dùng. Chỉ có vài vấn đề trong việc tư duy về sản phẩm khiến đa số doanh nghiệp Việt Nam là SMEs (vừa và nhỏ).
Một là tầm nhìn hạn chế. Tức là chúng ta kinh doanh thường cảm nhận nhu cầu của khách hàng nhạy bén nhưng lại trong phạm vi tương đối nhỏ hẹp. Khởi nguồn kinh doanh chỉ phục vụ cho một số đối tượng khách hàng nhỏ, khi đã thành công rồi thì lại dễ thỏa mãn chứ không phải không ngừng nâng cao tầm nhìn để hướng đến mục tiêu cao hơn, xa hơn, hướng đến những đối tượng khách hàng rộng hơn, xuyên biên giới, xuyên lục địa.
Hai là kiểm soát chất lượng sản phẩm kém. Ban đầu sản phẩm thường rất tốt, phục vụ khách hàng chu đáo nên làm ăn kinh doanh ổn, nhiều doanh thu, lợi nhuận tha hồ, thế là ham mở rộng mà không có quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm nên khách hàng kêu nhiều, rồi mọi thứ rối loạn, hệ thống bắt đầu sập dần, teo nhỏ đúng bằng năng lực quản lý của người đứng đầu, có khi lại trở về vạch xuất phát và thêm 1 đống nợ nữa.
Ba là các sản phẩm là dịch vụ và công nghệ thì nhiều doanh nghiệp thiết kế chưa CHẠM được đến Insight (nhu cầu ẩn dấu của khách hàng) nên khi làm thì khá hào hứng nhưng làm xong rồi lại không bán được vì chưa thực sự giải quyết được nhu cầu của khách hàng. Điều này cũng là do những nhà sáng lập của chúng ta chưa biết khâu NGHIÊN CỨU THỊ TRƯỜNG. Không phải cần những công nghệ tối tân, chi phí đắt đỏ như những doanh nghiệp chuyên nghiệp làm nghiên cứu thị trường, nhỏ cũng có cách nghiên cứu thị trường riêng của nhỏ.
2. Giải pháp bán hàng
Rất nhiều doanh nghiệp tâm huyết với sản phẩm, tạo ra sản phẩm tốt, đáp ứng được nhu cầu khách hàng nhưng lại chưa biết tiếp cận khách hàng như thế nào, chưa biết kiếm tiền về ra sao. Bản thân chúng ta là người xây dựng sản phẩm, đương nhiên chúng ta biết nó tốt thế nào. Nhưng khách hàng lại hoàn toàn không biết. Nên từ việc chúng ta biết đến việc truyền thông điệp để khách hàng cũng biết và hiểu lại là một chặng đường dài. Và để khách hàng hiểu đến lúc khách hàng bỏ tiền ra mua thì lại là một chặng được dài hơn nữa.
Điều tốt ở thời điểm hiện tại là có rất nhiều giải pháp bán hàng tốt đã được thiết kế để phục vụ những người làm kinh doanh chúng ta.
Một số giải pháp phổ biến là nâng cao năng lực marketing, bán hàng của doanh nghiệp thông qua đào tạo, huấn luyện; cung cấp các giải pháp và công cụ marketing và bán hàng cho khách hàng như dịch vụ SEO, quảng cáo facebook, quảng cáo google, quảng cáo ngoài trời, email marketing, SMS marketing, chat web, tổ chức sự kiện, hội thảo…và rất nhiều các dịch vụ khác.
Một số giải pháp sáng tạo hơn mà mình biết như:
Giải pháp thuê ngoài Marketing (INSO), tức là công ty bạn có thể sẽ không cần phòng marketing nữa mà chỉ cần chi tiền và sẽ có đơn vị quản lý toàn bộ hoạt động marketing cho bạn. Đây là ý tưởng rất tốt, chỉ có điều hơi khó triển khai dịch vụ cả về hiệu quả và việc mở rộng quy mô. Nhưng rất mong nó thành công.
Giải pháp thuê ngoài sales và telesales, tức là công ty sẽ tuyển dụng, đào tạo sales và telesales để họ bán hàng và đem lại doanh số cho công ty bạn. Bạn chỉ cần trả tiền và liên tục kiểm soát hiệu quả. Đây cũng là một giải pháp rất hay, nhưng cũng thực sự là khó. Một vài mô hình cũng đã tương đối thành công như các đại lý tuyển sinh du học, xuất khẩu lao động cho các công ty du học, xuất khẩu lao động; các đơn vị tuyển sinh thuê cho một trường cao đẳng, đại học hoặc một chương trình đào tạo nào đó…
Giải pháp quảng cáo thuê cam kết đơn hàng, cam kết doanh thu. Bạn cũng chỉ cần trả tiền và chờ đợi đơn hàng về. Nhưng thực sự cũng khá khó để mở rộng quy mô dịch vụ.
3. Con người
Đây là điều mà đa số các doanh nghiệp đang đau đầu để giải quyết. Điều đáng tiếc và cũng là cơ hội cho những nhà khởi nghiệp tương lai, đó là chưa có nhiều giải pháp cho các vấn đề con người.
Về con người thì có 3 vấn đề cơ bản: TUYỂN, DÙNG và GIỮ.
Doanh nghiệp Việt Nam đang cần giải pháp cho cả ba.
Giải pháp tuyển dụng thì đã có từ khá lâu và đang phát triển rất nóng. Hàng ngày hàng giờ các doanh nghiệp từ bé đến lớn đều kêu ca về vấn đề tuyển dụng. Rất khó trách vì đào tạo cao đẳng, đại học và đào tạo nghề ở Việt Nam còn khá yếu, hơn nữa nhân lực trẻ của Việt Nam do được bao bọc quá nhiều nên tính tự lập và sự tự giác trong việc phát triển năng lực bản thân không cao nên để chọn được người tốt không đơn giản. Đây là cơ hội cho những bạn theo nghề nhân sự – tuyển dụng tự tin theo đuổi con đường của mình.
Giải pháp về việc dùng người hiệu quả thì ở Việt Nam còn khá yếu. Việc dùng người để tối ưu hết năng suất của họ cần đến năng lực quản trị và năng lực lãnh đạo. Các đơn vị đào tạo và đơn vị tư vấn giải pháp về quản trị ở Việt Nam còn chưa phát triển. Ý thức tự phát triển các năng lực này ở doanh nghiệp Việt vẫn còn yếu nên các nhân sự chưa thể phát huy hết tiềm năng của mình. Một điểm nữa khiến cho giải pháp tư vấn quản lý của các đơn vị chưa hiệu quả đó là nếu chỉ tư vấn thôi thì doanh nghiệp sẽ khó để đưa vào áp dụng thực tế hiệu quả mà đi kèm với tư vấn thì phải có người có năng lực triển khai đưa các ý kiến tư vấn đó vào doanh nghiệp thì mới đạt được mục tiêu của các doanh nghiệp. Vấn đề này lại liên quan đến giải pháp tuyển dụng.
Còn giải pháp giữ người thì liên quan đến chế độ chính sách, văn hóa doanh nghiệp, môi trường làm việc thì gần như rất hiếm doanh nghiệp tư vấn và triển khai hiệu quả vấn đề này. Làm thế nào để nhân viên hài lòng trong công việc, hài lòng với môi trường làm việc và có kế hoạch gắn bó lâu dài với doanh nghiệp là một bài toán khó chưa có lời giải triệt để. Đây cũng là cơ hội lớn cho bất cứ chuyên gia nhân sự nào có tinh thần khởi nghiệp.
Nhiều người yêu thích kinh doanh, có tinh thần khởi nghiệp hay hỏi phải bắt đầu từ đâu. Câu trả lời là 3 thứ trên: sản phẩm, giải pháp bán hàng và con người.
Nhiều bạn trẻ học về kinh tế không biết mình định hướng nghề nghiệp như thế nào. Câu trả lời là bạn phải xem mình đứng ở đâu trong chuỗi những giá trị trên, giải quyết vấn đề cho các doanh nghiệp.
Tôi đang khởi nghiệp theo cái số 3 và cũng đã tự tin với 2 thứ còn lại. Còn bạn thì sao?”
