Nên mua hay thuê đất làm kinh tế trang trại?

Đầu tư vào mô hình kinh tế trang trại đang được rất nhiều người quan tâm. Xu hướng tiêu dùng của mọi người hiện nay là muốn dùng thực phẩm sạch, từ đó họ muốn tự sản xuất để tiêu dùng nên nảy ra ý định làm nông trại. Ít tiền thì làm nông trại mini, nhiều tiền hơn, mộng kinh doanh to hơn thì làm nông trại lớn để vừa cung cấp thực phẩm cho gia đình vừa đưa ra thị trường để trao đổi, buôn bán.

Có người thì chuyên canh 1 sản phẩm như làm trang trại trồng nấm hay trang trại nuôi bò, dê… Người thì làm theo mô hình VAC: Vườn – Ao – Chuồng, luân canh thay đổi cây trồng theo mùa vụ, theo thời tiết và nhu cầu của người tiêu dùng…

Để thành lập một trang trại, ngoài các bước cơ bản cần thiết như: tìm hiểu nhu cầu của thị trường, huy động nguồn vốn, xác định mô hình kinh doanh (nuôi con gì, trồng cây gì, chi phí đầu vào, chi phí quản lý nuôi dưỡng/ chăm sóc, giá bán đầu ra…) thì tìm được một mảnh đất phù hợp cũng rất quan trọng.

Tuy nhiên không ít người còn băn khoăn về vấn đề nên mua hay thuê đất nông nghiệp để phát triển mô hình trang trại. Mỗi một hình thức lại có ưu, nhược điểm riêng khác nhau.

Dưới đây là ưu, nhược điểm khi mua hoặc thuê đất để bạn xem xét và cân nhắc trước khi đầu tư làm kinh tế trang trại.

Đất nông nghiệp hiểu một cách đơn giản là đất dùng để canh tác, trồng trọt, chăn nuôi. Nói gọn lại cho dễ hiểu thì đất nông nghiệp là đất dùng để làm các việc liên quan đến nông – lâm – ngư nghiệp.

Mua đất trang trại

Ưu điểm:

– Không cần lo lắng về việc hết thời hạn thuê hay phải hoàn trả đất khi đang canh tác ổn định.

– Theo Luật đất đai năm 2013, mặc dù quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là 50 năm, nhưng khi hết thời hạn, nếu bạn vẫn còn nhu cầu thì sẽ được gia hạn để tiếp tục sử dụng đất.

– Quyền sử dụng đất nông nghiệp, đất trang trại có thể tiến hành sang nhượng, thừa kế…

Nhược điểm

Đất trang trại thường có hai mức giá đối lập: quá đắt hoặc quá rẻ. Những khu đất thích hợp làm nông nghiệp thì có giá đắt đỏ nên người có nhu cầu rất khó tiếp cận, còn những nơi giá rẻ chỉ vài chục ngàn/m2 lại bất lợi về giao thông, kết cấu đất xấu hoặc không rõ ràng về tính pháp lý…

Nếu mua đất trang trại là đất trồng rừng thì nguy cơ bị mất trắng là rất cao, có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào.

Nếu bạn không có ý định gắn bó lâu dài với cuộc sống đồng quê hoặc xem đó như là tài sản kế thừa cho con cháu thì không nên mua đất trang trại vì tính thanh khoản của những loại đất này rất thấp.

Nếu mô hình trạng trại thất bại hoặc không thể sinh lời, muốn thu hồi vốn thì bạn sẽ phải đau đầu để tìm “lối thoát” cho mảnh đất đó.

Bạn nên tham khảo sâu và kỹ càng thông tin cần thiết để hạn chế những thất bại hoặc rủi ro không đáng có nếu quyết định mua đất trang trại.

Thuê đất trang trại

Ưu điểm

– Giá thuê đất làm trang trại khá rẻ, từ 30 triệu/ha/năm tùy vị trí, điều kiện tự nhiên của mảnh đất, nên tham khảo thêm giá trên các trang mua bán rao vặt.

– Nếu xác định gắn bó lâu dài với nghề nông thì có thể xin thuê đất nông nghiệp của Nhà nước để làm trang trại với giá rẻ.

Nhược điểm

– Thời gian thuê đất trang trại ngắn (thông thường là 10 năm) nên chỉ có thể canh tác cây ngắn ngày hoặc chăn nuôi chứ không thể đầu tư vào việc trồng các loại cây lâu năm.

– Người canh tác thường có tâm lý không muốn cải tạo đất đai hay gây dựng lâu dài trên mảnh đất không phải của chính mình.

Bên thuê và bên cho thuê cần làm thủ tục, hợp đồng, cam kết đầy đủ, cam kết sử dụng đất đúng mục đích ban đầu. Như vậy sẽ không có vấn đề gì ngoài ý muốn phát sinh.

Trong trường hợp đất nông nghiệp không được sử dụng đúng mục đích thì sẽ dính dáng tới pháp luật. Ví dụ người đi thuê thuê đất nông nghiệp nhưng lại dùng để xây dựng nhà máy sản xuất, chế biến thủy – hải – sản thì cũng không được phép. Mặc dù thủy hải sản cũng là 1 phần của nông nghiệp. Chính vì vậy, 2 bên thuê và cho thuê cần hiểu rõ tính chất đất nông nghiệp và xác định rõ mục đích sử dụng đất ngay từ ban đầu để tránh phát sinh mâu thuẫn về sau.

Tóm lại, cho dù bạn quyết định mua đất hay thuê đất trang trại thì cũng nên tìm hiểu kỹ thông tin về thời hạn sử dụng đất, vị trí, điều kiện tự nhiên của mảnh đất đó: có điện, nước sạch, không nhiễm phèn, nếu đất có sẵn hàng rào, chòi nhỏ hoặc nhà cấp 4 thì sẽ càng tốt và lưu ý thật kỹ về phần hợp đồng chuyển nhượng hay thuê đất trang trại.

Bên cạnh đó, đầu tư nông nghiệp cũng có nhiều rủi ro, do đó nếu không có kế hoạch, không tính toán kĩ, xem xét thấu đáo mà chỉ chạy theo xu hướng bạn sẽ thất bại.

Ngoài việc đầu tư con giống, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, kiến thức nuôi trồng, còn phải đầu tư tìm đầu ra. Vấn đề đầu ra là điểm mấu chốt quyết định thành bại của cuộc chơi. Nếu như sản xuất tốt mà đầu ra không có sẽ dẫn tới tình trạng rớt giá do cung vượt quá cầu như thực tế của các nông dân miền Tây hiện nay.