Khi gọi vốn, 2 nguyên tắc cấm kỵ mà startup nên tránh đó là “tỏ ra không hiểu biết về lĩnh vực startup” và “cho thấy chuẩn bị không kỹ càng”.
Các nhà sáng lập startup nên tuyệt đối tránh những điều sau sẽ gây ấn tượng không tốt trong mắt các nhà đầu tư khi đi gọi vốn.
1. Nói cho nhà đầu tư biết rằng bạn đang tuyệt vọng
Việc than thở và gửi mail cho nhà đầu tư với thông điệp “Làm ơn, tôi đang tuyệt vọng” chỉ khiến họ thấy bạn đang rơi vào cảnh báo động, nguy hiểm và có thể sụp đổ. Chẳng ai muốn bỏ tiền vào một nơi không có tương lai hết.
Đừng bao giờ nói điều đó ra thành lời trước mặt các nhà đầu tư để mong họ chú ý đến mình hơn, điều này là sai lầm.
Cách tốt nhất bạn nên làm là hãy tỏ ra “hustle” (thuật ngữ sử dụng trong giới startup – có nghĩa là nhiệt tình tiếp cận người khác để giới thiệu về startup hay sản phẩm của mình), mời cà phê và nói cho họ biết rằng sản phẩm của bạn tốt đến mức nào để khiến họ chấp nhận đầu tư.
2. Dùng mỹ từ “quá lời” tung hê sản phẩm
Đây là lỗi mà khá nhiều nhà sáng lập mắc phải, nếu bạn thường dùng những mỹ từ để miêu tả mô hình kinh doanh của mình: “mang tính cách mạng”, “tạo đột phá trong một lĩnh vực”, hay “tạo ra hẳn một thị trường mới” thì nên dừng lại.
Với những mỹ từ ấy, bạn thậm chí còn có thể không nhận được một lời mời đi cà phê. Thay vì đao to búa lớn, hãy tập trung nói về những vấn đề mà startup của bạn sẽ giải quyết.
3. Đề nghị nhà đầu tư ký bản thỏa thuận không tiết lộ thông tin (non-disclosure agreement)
Khi trình bày ý tưởng (pitching), nhiều startup sợ rằng các nhà đầu tư sẽ ăn cắp ý tưởng này, vì thế đã đề nghị họ ký một bản thỏa thuận không tiết lộ thông tin.
Trừ khi đó là ý tưởng xuất thần, xuất sắc và có “1-0-2” nhưng rất hiếm ai có thể làm được điều đó, còn lại các nhà đầu tư sẽ không buồn ăn cắp những ý tưởng đó bởi vì chúng có đầy rẫy ở ngoài kia.
Ở thời đại công nghệ và toàn cầu hóa này, ý tưởng dồi dào và có ở khắp mọi nơi. Nếu bạn cho rằng ý tưởng của mình là độc nhất trong 1 triệu ý tưởng thì là điều sai lầm.
4. Không giải thích kỹ vấn đề của startup
Các nhà sáng lập startup hiện nay thường là những chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó: khoa học, y tế hoặc giáo dục. Họ am hiểu những lĩnh vực đó như lòng bàn tay.
Nhưng hãy nhớ rằng, các nhà đầu tư thì không như vậy. Họ đến từ những công việc, nghề nghiệp khác và họ không phải am hiểu hết tất cả các lĩnh vực, vì thế bạn phải nói rõ ràng những vấn đề trong startup của mình.
Hãy vẽ ra một bức tranh tổng thể về lĩnh vực startup đang hoạt động và những vấn đề mà startup sẽ giải quyết, để giúp cho nhà đầu tư có những cái nhìn ban đầu.
5. Chỉ nói suông mà không hề có số liệu
Không gì thuyết phục các nhà đầu tư hơn là các số liệu cụ thể, rõ ràng bởi lẽ họ là những nhà đầu tư – những người muốn biết số tiền của mình sẽ được nhân lên bao nhiều lần sau khi đầu tư. Vì thế, nếu bạn không đề cập đến những số liệu khi nói chuyện với nhà đầu tư, bạn sẽ bỏ mất cơ hội được họ rót vốn.
Sự thật, hầu hết những con số đưa ra trong bản kế hoạch kinh doanh đều không thật sự chính xác nhưng các nhà đầu tư cũng không quá quan trọng vấn đề này. Điều họ biết muốn là cách bạn suy nghĩ đằng sau những con số ấy.
6. Không nghiên cứu trước về các nhà đầu tư
Mỗi nhà đầu tư có “khẩu vị” và xu hướng, mục đích đầu tư riêng. Có người thích đầu tư vào mảng “công nghệ trong tài chính” (fintech), có người thích đầu tư vào giáo dục, có người lại thích ứng dụng di động…
Việc các startup nên làm là hãy nghiên cứu kỹ về nhà đầu tư trước khi tiếp cận. Hãy tìm hiểu trước những hiểu biết của họ về khởi nghiệp và những lĩnh vực họ gần đây đã đổ tiền vào để tìm cho mình nhà đầu tư phù hợp, có chung mục tiêu với bạn.
7. Trình bài ý tưởng bằng một bản slide tệ hại
Bạn trình bày ý tưởng của mình với một bản slide màu mè, hoa mỹ nhưng không hề có số liệu, không có thông tin về các thành viên đội sáng lập, không thể hiện vấn đề của thị trường và cách startup giải quyết chúng…
Không có những thông tin chính – điều mà các nhà đầu tư quan tâm thì chắc chắn slide của bạn sẽ không được ngó ngàng tới.
8. Đề nghị họ làm người thầy hướng dẫn cho bạn
Một chu trình hợp lý sẽ là, đầu tiên, tạo được sự kết nối và niềm tin nơi các nhà đầu tư, sau đó mới là những bước xa hơn. Có lẽ một buổi cà phê sẽ là một ý tưởng hợp lý hơn trước khi đề cập đến chuyện trở thành người thầy hướng dẫn.
Bạn đừng nên tỏ ra quá vồn vã, gấp gáp mà nên từ từ, tự nhiên theo các bước hợp lý.
9. Tiếp cận các nhà đầu tư không bài bản
Bạn tình cờ phát hiện nhà đầu tư trên LinkedIn và bạn ngay lập tức gửi mail kêu gọi đầu tư. Đây là một cách tiếp cận sai lầm, trừ khi bạn phải có một ý tưởng độc đáo chưa từng xuất hiện hoặc đã có sự chuẩn bị rất kỹ càng thì mới mong nhận được đầu tư.
Một cách tiếp cận đúng đắn và được nhiều nhà khởi nghiệp chọn lựa là tìm một người nào đó để giới thiệu bạn với nhà đầu tư. Bạn có thể sử dụng những kết nối trên LinkedIn, hoặc tham dự buổi gặp gỡ giữa các startup, hoặc mời họ đi cà phê nếu nhận được sự đồng ý. Cách tiếp cận này sẽ đảm bảo một tỷ lệ gọi vốn thành công cao hơn.
