9 nguyên nhân startup không được nhà đầu tư rót vốn

Vốn luôn là vấn đề lớn và quan trọng nhất đối với dự án khởi nghiệp. Một startup muốn tiến vào giai đoạn tăng trưởng thường không thể chỉ trông mong vào “vốn tự có” của mình mà phải huy động thêm từ nhiều nguồn vốn khác, trong đó có các nhà đầu tư.

Tuy nhiên bên cạnh những startup được nhà đầu tư rót vốn, thậm chí không chỉ 1 mà là nhiều nhà đầu tư quan tâm thì rất nhiều dự án khác bị từ chối, không tìm được nhà đầu tư nào. Nguyên nhân của những startup này là do đâu? Dưới đây là những lí do cơ bản chung nhất cho điều này.

1. Ý tưởng thiếu khả thi

Nhà đầu tư sẽ không dại gì “ném tiền qua cửa sổ” cho những dự án vẽ vời, viển vông, dự án không có chút khả thi hoặc mang tính cá nhân cao. Nếu ý tưởng của bạn quá mơ mộng, xa vời và thiếu khả thi, thiếu chiến lược đưa sản phẩm ra thị trường, không phù hợp với thị trường thì gần như không thể bước ra ngoài thực tế, không có nhu cầu ngoài xã hội thì các nhà đầu tư chỉ còn cách từ chối bạn mà thôi.

Do đó, khi lên ý tưởng kinh doanh khởi nghiệp nên bắt nguồn từ thực tế cuộc sống và có ích cho cuộc sống, có thể giải quyết được một số vấn đề cho khách hàng ngoài đời thực thay vì ngồi bàn giấy vẽ vời viển vông.

2. Tự tin thái quá về kế hoạch

Khi bạn tự tin về dự án của mình, khi trò chuyện, thuyết trình bạn sẽ lặp đi lặp lại ý tưởng của mình là hay nhất, tốt nhất, khả thi nhất, có cơ hội phục vụ hàng triệu người, mang lại hàng triệu đô, 1 viễn cảnh đẹp đẽ vào ảo tưởng…Việc này vô hình trung sẽ gây ác cảm cho chính các nhà đầu tư. Cơ hội 1 ý tưởng có tính đột phá, sáng tạo mới mẻ chưa từng có bao giờ cũng rất hiếm hoi, do đó bạn đã tự đánh mất cơ hội của chính mình khi tự tin thái quá như vậy.

Hãy quên điều đó đi và lắng nghe ý kiến của các chuyên gia sẽ đánh giá về dự của bạn như thế nào? Liệu nó có đáng giá hay chỉ là rác?

3. Chọn thời gian gọi vốn chưa phù hợp

Có rất nhiều giai đoạn gọi vốn trong startup, nếu mới chỉ là ý tưởng trên giấy, chưa ra hình hài sản phẩm, chưa có phản ứng nào từ thị trường khách hàng thì bạn rất khó để thuyết phục nhà đầu tư.

Cần vạch rõ các giai đoạn phát triển của dự án theo từng giai đoạn để gọi vốn cho phù hợp. Các nhà đầu tư luôn cần nhiều khách hàng hơn để xác nhận rằng sản phẩm của bạn đem lại giá trị thực sự trước khi bỏ tiền ra.

Nhiều khi nhà đầu tư từ chối nhưng “không” còn có nghĩa là “có thể, nhưng chưa phải lúc này”, nghĩa là bạn phải phát triển hơn nữa thì họ mới thấy tiềm năng để rót vốn.

Bạn chỉ có thể chứng minh tính tiềm năng trong ý tưởng này bằng cách làm việc chăm chỉ hơn và sự đầu tư từ chính nguồn vốn của mình cho nhà đầu tư thấy.

4. Vội vàng từ bỏ nhà đầu tư

Đây là lỗi mà khá nhiều startup mắc phải. Cũng dễ hiểu khi mà bạn muốn có tiền nhanh và gấp để kinh doanh thì nhà đầu tư lại cần đến nhiều lần gặp gỡ. Nhiều bạn khởi nghiệp đến gặp cà phê với nhà đầu tư một hai lần, trao đổi ý tưởng, tham vọng, xong rồi nhà đầu tư không đưa tiền cho bạn, thế là bạn bảo phí thời gian, nhà đầu tư vớ vẩn, lừa đảo…

Bạn phải hiểu hơn ai hết, những người càng có tiền lại càng cân nhắc kỹ càng trước khi bỏ tiền ra cho người khác, nhất là thứ mà họ chưa hiểu rõ. Do đó, họ phải cần thời gian, có thể quyết định lâu, hoặc tẩn mẩn chọn lựa nhiều ngày rồi mà vẫn không quyết định rót vốn để đi cùng bạn. Quá trình thẩm định, rót vốn đôi khi kéo dài nhiều tháng, đôi khi cả năm trời và bạn buộc phải kiên trì.

5. Chưa thấy được khả năng của đội ngũ sáng lập

Nhiều khi đội ngũ sáng lập lại là yếu tố quan trọng hơn cả ý tưởng khi nhà đầu tư quan tâm vào một startup. Nếu bạn chưa cho họ thấy được khả năng và trình độ của đội ngũ nhân sự, chứng minh rằng các bạn đủ khả năng biến ý tưởng thành sản phẩm thực tế thì họ rất khó bỏ tiền ra.

Nhiều startup chỉ có 1 người làm cũng thường bị từ chối vì phương châm của nhà đầu tư là cần thêm người làm cùng hơn là bạn chỉ làm một mình.

Bạn nên có giới thiệu về các thành viên trong đội ngũ startup, nó không đơn thuần chỉ là giới thiệu tên tuổi của từng người mà cần trình bày với nhà đầu tư về những giá trị mà mỗi cá nhân đã từng tạo ra được, chẳng hạn như các thành viên đã từng làm gì, ở công ty nào, tạo ra được giá trị gì cho công ty đó…

Nếu bạn và đội ngũ sáng lập thiếu hoặc có ít kinh nghiệm, sẽ chẳng nhà đầu tư nào quan tâm đến dự án của bạn cả.

6. Chưa biết cách tiếp cận nhà đầu tư

Nhiều startup còn khá bỡ ngỡ, ngây thơ trong việc tiếp cận các nguồn vốn vay khởi nghiệp, do đó hay bị thất bại.

Để tìm nhà đầu tư cần có chiến lược cụ thể với các câu hỏi như: Tìm ở đâu, kênh nào? Chiến lược như thế nào? Kế hoạch chuẩn bị là gì? Khi gặp nhà đầu tư thì cần làm gì? Các bước tiếp theo là gì?… Bạn phải nghiên cứu kỹ mới mong tìm được nhà đầu tư phù hợp và sẵn sàng chi tiền cho bạn.

7. Bản kế hoạch chưa hoàn hảo

Đây cũng là yếu tố khiến nhà đầu tư từ chối bạn, nếu bản kế hoạch dài dằng dặc, miêu tả tỉ mỉ chi tiết cả những thứ không cần thiết, thiếu chiến lược nhân sự, thiếu chiến lược marketing hay không có dự kiến phát triển các giai đoạn, khả năng sinh lời, thời gian thoái vốn, thiếu con số cụ thể, chỉ là lý thuyết suông… thì nhà đầu tư sẽ không bao giờ ngó ngàng đến bạn.

Bên cạnh đó, kế hoạch phải cho thấy được bạn có sự am hiểu tình hình tài chính chung, nắm được tất cả ngõ ngách trong mô hình kinh doanh của công ty, điểm mạnh, điểm yếu, kế hoạch tài chính và tình hình chung của thị trường. Sẽ không có chuyện một nhà đầu tư dày dặn lại trao tiền cho một khởi nghiệp còn mơ hồ với chính công ty của mình và thị trường đang hướng đến.

Bạn phải chuẩn bị bản kế hoạch thật ngắn gọn, súc tích mà nội dung chau chuốt, đầy đủ để nhà đầu tư có cái nhìn thiện cảm với bạn hơn.

8. Lựa chọn nhà đầu tư chưa phù hợp

Việc không có nhà đầu tư nào chọn bạn cũng là do bạn lựa chọn nhà đầu tư chưa phù hợp. Hãy định vị từ đầu rằng nhà đầu tư bạn cần nên có thế mạnh thế nào, nguồn lực ra sao (chính trị, kiến thức, kinh nghiệm, mối quan hệ), quan niệm của họ về đầu tư, về cách thu hồi vốn, về mức độ chịu lỗ …

Trả lời các câu hỏi này xong, tự khắc sẽ biết mình cần nhà đầu tư cá nhân hay hay quỹ đầu tư, nước ngoài hay Việt Nam… và tìm cách liên hệ, tiếp cận phù hợp nhất.

9. Thái độ với sự từ chối

Khi đối diện với sự từ chối, xin hãy tự trọng, và nhớ giữ quan hệ tốt với nhà đầu tư, vì thật ra cộng đồng những nhà đầu tư không lớn lắm, gần như mọi người điều biết nhau.

Mà thật ra, sự từ chối cũng không chứng minh được gì nhiều ngoài việc chắc chắn bạn không hợp gu hiện tại của nhà đầu tư; hoặc cũng có thể bạn không hợp chiến lược đầu tư của họ. Vì vậy, hãy lắng nghe và tiếp nhận ý kiến đóng góp của những người đi trước để có thể cẩn trọng chọn lựa những nhà đầu tư kế tiếp trước khi gõ cửa họ thay vì tự cao, tự đại, bảo thủ, bi quan… bạn sẽ chỉ thiệt thòi mà thôi.

Dù bạn đã, đang hay sắp khởi nghiệp thì cũng nên nhìn rộng ra quanh bạn, rút kinh nghiệm, quan sát những người bán bánh mì, bán cà phê bệt, bán đồ vỉa hè, take away… điều chỉnh lại con số bạn đang vẽ vời này nọ trong bản kế hoạch xem có khả thi hay không trước khi kêu gọi vốn đầu tư cho mình.